Besin Grupları -Süt ve Süt Ürünleri Grubu

Süt ve Süt Ürünleri Grubu

Süt grubu besinler protein, kalsiyum, B2 vitamini (riboflavin) ve B12 vitamini başta olmak üzere birçok besin ögesinin önemli kaynağıdır. Süt grubu besinlerde bulunan kalsiyum diğer besin kaynaklarına göre vücut tarafından daha iyi kullanılır. 

 Kalsiyum kemiklerin ve dişlerin sağlıklı gelişiminde ve hücre çalışmasında önemli rol oynar. Süt ve süt ürünlerinin içerdiği kaliteli protein her yaş grubunda vücudun çalışması; çocukluk döneminde büyüme, yetişkinlikte ise doku onarımının sağlanması için gereklidir. 

 Bu grupta yer alan besinlerde bulunan B vitaminleri, başta kırmızı kan hücreleri ile sinir hücreleri olmak üzere tüm vücutta önemli işlevlere sahiptir. 

 Süt ve süt ürünleri yağ içeriği yönünden de zengindir. Doymuş yağ ve kolesterol ile yağda eriyen A vitamini içerirler. Yağ ve kolesterol alımını diyette sınırlandırmaları gereken kişilerin yağ miktarı azaltılmış süt, yoğurt ve peynirleri tercih etmeleri gerekir. 

 Süt ürünlerinden peynirin tuz içeriği yüksektir. Tuz tüketimini azaltmak üzere az tuz içeren peynirlerin tüketimi gerekmektedir. Başta çocuklar, gençler ve yetişkin kadınlar olmak üzere tüm yaş gruplarının süt ve süt ürünleri grubunda yer alan besinleri her gün önerilen miktarlarda tüketmesi gerekir. Tüketilmesi önerilen miktar; yaş, cinsiyet ve fizyolojik duruma (büyüme ve gelişme dönemi, gebelik ve emzirme dönemi, yaşlılık vb.) göre değişiklik göstermektedir. 
Süt grubu, sağlıklı kemik gelişimi için gerekli olan kalsiyum yönünden zengin besinlerdir.
GÜNLÜK TÜKETİLMESİ ÖNERİLEN MİKTARLAR 

 Süt grubundan yaş gruplarına göre bir günde tüketilmesi önerilen porsiyon miktarları; 

 1-3 yaş grubu çocuklarda 4 porsiyon, 
4-6 yaş grubu çocuklarda 3-4 porsiyon, 
7-9 yaş grubu çocuklarda 3 porsiyon, 
10-18 yaş grubu çocuklarda 4 porsiyon, 
yetişkinlerde 3 porsiyon ve 65 yaş üzeri bireylerde 4 porsiyondur. 

 • Bir porsiyona eş değer süt grubu besinlerin miktarları: 

 o Süt, yoğurt, kefir   200 ml 
o Ayran     350 ml 
o Beyaz peynir türleri  60 g 
o Kaşar peynir türleri  40 g 
o Yaş çökelek – lor peyniri  150 g


Öneriler 

  Yağ ve kolesterol alımını diyette sınırlandırmaları gereken yetişkinlerin yağ içeriği azaltılmış süt, yoğurt ve peynirleri tercih etmeleri gerekir. 

  Ambalajlı süt ve süt ürünlerindeki besin etiketlerinin (yağ, doymuş yağ, şeker ve sodyum içeriğine yönelik bilginin) okunarak bireye uygun olanları tercih edilmelidir. 

  Sağlıklı bir diyet için yağ ve tuz içeriği az olan peynirler tercih edilmelidir.

  Sağlıklı bir diyette yoğurt; hem besin ögelerini yoğun ve dengeli bir şekilde içermesi, hem de içerisinde yararlı canlı mikroorganizmalar (probiyotik) bulundurması nedeniyle tüketilmesi gereken bir besindir. 

  Bağırsak bozukluğu gibi durumlarda bu gruptan, yoğurt veya ayran gibi besinlerin tüketilmesi tercih edilmelidir. 

  Yeterince ısıtılmamış, işlem görmemiş çiğ sütler zararlı mikroorganizmaları içerir. Bu nedenle, çiğ süt ve çiğ sütten yapılan ürünler, ısıl işlem görmeden hiçbir koşulda tüketilmemelidir. Bu nedenle pastörize edilmiş (günlük süt) veya UHT (uzun ömürlü süt) sütlerin tercih edilmesi; sokak sütlerinin satın alınmaması gerekir. Özellikle çocuk, gebe, yaşlı ve hasta bireyler besin zehirlenmelerine hassas olduklarından, bu gruplarda çiğ süt veya çiğ sütten yapılmış ürünlerin tüketimlerinden kesinlikle kaçınılmalıdır. 

  Süt ve süt ürünlerinde bulunan proteinler ve B vitaminleri, özellikle B2 vitamini (riboflavin), besinin depolama ve hazırlanması sırasında kayba uğrar. Vücutta çok önemli rolleri olan bu besin ögeleri açısından süt ve süt ürünlerinin besin değerinin korunabilmesi için dikkatli olunmalıdır. Bu bağlamda; 

  Pastörize (günlük) sütlerin güneş ışığını geçirmeyecek şekilde, kendi ambalajında, buzdolabında saklanması ve 2-3 gün içerisinde tüketilmesi önerilir.  Uzun ömürlü sütler (UHT) kendi ambalajında güneş ışığını geçirmeyecek şekilde uygun ortamlarda ve açıldıktan sonra buzdolabında 2-3 günü geçmeyecek şekilde saklanmalıdır. 

  B 2 vitaminin en iyi kaynaklarından olan yoğurdun suyunun süzülmesi veya bekletme esnasında oluşan suyunun atılması bu vitaminin kaybına neden olur. Yoğurt suyu süzülmemeli; gerekirse ekmek mayalandırma, bisküvi-pasta veya çorba yapımında kullanılmalıdır. 

  Sütlü tatlı pişirilirken şeker ilavesi ocaktan alındıktan sonra yapılmalıdır. Pişirilme sırasında eklenen şeker, süt proteininin vücutta kullanılabilirliğini azaltabilir.

Bu blogdaki popüler yayınlar

Besin Grubu - Sebze ve Meyve Grubu

Resim
Sebze ve Meyve Grubu Sebzeler, bitkilerin çiçek, yaprak, gövde ve kökleri gibi yenilebilir bölümleridir. Kök ve yumru sebzeler yüksek nişasta içerikleri nedeniyle nişastalı sebzeler olarak da adlandırılır. Nişasta içermeyen sebzeler ise koyu yeşil yapraklı, kırmızı ve turuncu ve diğer sebzeler olarak sınıflandırılabilir. Bu sebzelerin ise su içeriği daha fazladır.  Meyveler, bitkilerin çiçek ya da tohum gibi yenilebilir bölümleridir. Meyveler, turunçgiller ve diğerleri olmak üzere iki gruba ayrılır. Sebze ve meyveler folik asit, A vitamininin ön ögesi olan beta-karoten, laykopen, lutein E, C, K, B2 ve B6 vitaminleri, kalsiyum, potasyum, magnezyum, posa ve diğer antioksidan özelliğe sahip bileşiklerden zengindir.  Sebze ve meyvelerin sodyum içeriği düşük, potasyum içeriği ise yüksektir. Sebze ve meyvelerin içerisinde bulunan C vitamini diyetle alınan demirin vücutta kullanılabilirliğini arttırır.  “Çeşitli renk ve türde sebze ve meyve tüketin!”  Meyve ve s
Devamı

Besin Grupları - Et Yumurta Kurubaklagiller Grubu

Resim
Et Yumurta Kurubaklagiller Grubu Bu grupta et, tavuk, balık, yumurta, kuru fasulye, nohut, mercimek gibi besinler bulunur. Ceviz, fındık, fıstık, badem gibi yağlı tohumlar da bu grupta yer alır. Yağlı tohumlar diğer besinlere göre fazla yağ içerdiklerinden tüketim miktarlarına dikkat etmek gerekir. Bu gruptaki besinler protein, demir, çinko, fosfor, magnezyum gibi mineraller, B6, B12, B1 ve A vitaminleri ile posa açısından zengindir. Büyüme ve gelişme, hücre yenilenmesi, doku onarımı ve görme işlevinde görevi olan ve ayrıca kan yapımında, sinir, sindirim sistemi ve deri sağlığında görev alan ve hastalıklara karşı direnç kazanılmasında rol oynayan besin ögeleri bu grupta bulunur. Bu grup: - Protein - Demir, çinko, fosfor, magnezyum - B6, B12, B1 ve A vitamini - Özellikle kurubaklagil posa-lif içerir. Önemi - Görme, hücre yenilenmesi ve doku onarımında görev alan besin ögelerini sağlarlar. - Kan yapımında görevli en önemli besin ögeleri bu grup tarafından sağlanır.
Devamı